Marga Rotink & Karina van Lieshout
Wij zijn gecertificeerde Iyengar Yoga docenten aangesloten bij de B.K.S. Iyengar Yoga Vereniging Nederland: Marga Rotink op Level 1 (voorheen Introductory II niveau), en Karina van Lieshout op Level 2 (voorheen Intermediate Junior III- niveau).
We hebben allebei meer dan 35 jaar leservaring, en hebben expertise op het gebied van therapeutische toepassingen bij klachten en aandoeningen. Marga heeft zich bovendien gespecialiseerd in yoga tijdens zwangerschap, bevalling en postpartumperiode.
We bieden lessen op algemeen niveau. Een privéles of consult is mogelijk.
Karina Marga
Interview met Marga Rotink en
Karina van Lieshout
Marga, hoe ben je in contact gekomen met Iyengar Yoga?
Marga: Van 1984-1986 verbleef ik in Japan voor een Zen yoga training. Daar kreeg ik ook mijn eerste Iyengar Yoga les. In de winter van 1988 bezocht ik het Ramamani Iyengar Memorial Yoga Institute in Pune. Mr. Iyengar vierde toen zijn 70e verjaardag, en ik nam deel aan de General Classes, de algemene lessen. Het was sowieso heel bijzonder om voor het eerst in India te zijn. In die tijd was yoga nog niet zo populair, maar er waren veel yogabeoefenaars uit de hele wereld om Mr. Iyengar’s verjaardag te vieren.
Ik was zelf nog een beginneling, en zoekende. Ik herinner me een gesprek met een zeer ervaren yogaleraar uit Parijs, waarin hij zei dat je, als je eenmaal met yoga bent begonnen, nooit meer moet stoppen. En dat heb ik ook gedaan, ook in tijden dat ik minder geïnspireerd was.
Karina, hoe ben jij ermee begonnen?
Karina: Ik heb een theater- en dansachtergrond. Ik raakte steeds meer geïnteresseerd in wat beweging teweeg kan brengen in lichaam en geest. Toen ik eind jaren 80 Iyengar Yoga ontdekte wist ik dat dit me meer bewegingsvrijheid zou kunnen brengen, letterlijk én figuurlijk.
Ik ga regelmatig, met tussenpozen van 2, 3 jaar, naar Pune om daar aan het Instituut te studeren. De lessen van Guruji, zijn dochter Geetaji en zijn zoon Prashantji zijn uniek en indrukwekkend. Ze blijven me inspireren, en zetten me aan om met nog meer toewijding te oefenen en les te geven.
Wat sprak jullie zo aan in deze yogastijl?
Marga: De precisie, de duidelijkheid. Weten wat je te doen hebt in een houding. Je neemt een bepaalde houding/vorm aan en daar werk je voortdurend in totdat er een soort rust komt. In het begin is dat heel confronterend, want je komt erachter dat je tot nu toe alleen maar wat deed. Het is nooit saai, iedere les leer je weer iets nieuws, je bent steeds weer een beginner. Maar je kunt tegelijkertijd ook enorm groeien en verdieping vinden in je yogabeoefening en je leven. Ook al heeft Mr. Iyengar ons zeer veel richtlijnen meegegeven hoe en in welke volgorde asana’s uit te voeren, toch ervaar ik veel creativiteit in het beoefenen en lesgeven.
Karina: Ik hou van die uitdaging om uit je comfortzone te komen, hoe lastig dat soms ook is. Hoeveel weerstand moet je niet overwinnen om in beweging te komen, dat kent iedereen toch? Maar je kunt zoveel meer ruimte maken dan je denkt en gewend bent. En dat in al die verschillende, ongewone, soms extreme en veeleisende houdingen. Al doende krijg je meer vat op wat er in je lichaam gebeurt, en ook op je gemoed en je geest.
Je bouwt een repertoire aan yogahoudingen op, en je gaat begrijpen hoe de verschillende houdingen en series werken. Zeker in moeilijke tijden kan dat werken als een vangnet. Je kunt er klachten mee adresseren, zodat je niet alleen het slachtoffer bent van bijvoorbeeld de pijn in je rug. Je kunt er invloed op uitoefenen, en daardoor alleen al voel je je vaak beter. Dat geldt trouwens net zo goed als je veel spanning, emoties, stress te verwerken hebt. Yoga oefenen kan dan je toevlucht en soelaas zijn.
Waren jullie slangenmensen? Yoga is toch alleen voor hele soepele types?
Karina: Helemaal niet! Ik liep juist steeds tegen stijfheid en allerlei andere beperkingen aan. Het bijzondere is dat Mr. Iyengar yoga toegankelijk heeft gemaakt voor iedereen. Wat je ook mankeert, je kunt altijd oefenen, met klachten en al, en je kunt er verder mee komen dan je denkt.
Marga: Mr. Iyengar heeft duidelijke richtlijnen en hulpmiddelen ontwikkeld voor kinderen, ouderen, sporters en musici, voor vrouwen tijdens zwangerschap, menstruatie en overgang, voor verslaafden, voor aids-patiënten. Hij geeft een heel skala van therapeutische toepassingen voor mensen met allerhande klachten en aandoeningen. Zelfs slachtoffers van natuurrampen en oorlogen bleken baat te hebben bij Iyengar Yoga lessen.
Karina: Mr. Iyengar is beroemd om zijn quotes. Over beperkingen en aandoeningen zegt hij dat yoga er is to cure what can be cured, to endure what cannot be cured. Als je oefent leer je dat onderscheid te maken, en de zorg voor je gezondheid en welzijn op je te nemen.
Je moet ermee leren leven; hier in het Westen zeggen hulpverleners dat ook wel tegen patiënten die ze niet verder kunnen helpen. Vaak wordt dat als een dooddoener ervaren, er wordt immers niet bij aangegeven hoe je dat dan voor elkaar moet krijgen.
In Pune heb ik zelf in de medische lessen gezien en ervaren dat het ook anders, hoopvoller kan. Acceptatie van je beperking hoeft geen eindpunt te zijn. Het kan juist een beginpunt zijn, het uitgangspunt van waaruit altijd weer ontwikkeling en vooruitgang mogelijk is, zolang je ademt en leeft.
Goed leren ademen, dat schijnt ook belangrijk te zijn?
Marga: Jazeker, Pranayama wordt dat genoemd in de yoga, dat is het reguleren van je adem. Het is heel belangrijk, maar je begint met de yogahoudingen, de asana’s. Dat is de basis van de yoga. In deze houdingen ligt het accent op het werken in de houdingen, zoals het strekken van je benen, je armen, je wervelkolom, en het openen van je borstkas. De ademhaling gaat daar dan vanzelf in mee, als je maar doorademt.
Pranayama is de tweede stap om te leren, als je al wat stevigheid en structuur in je lichaam hebt gecreëerd.
En als ik wil leren mediteren, kan ik dan bij jullie terecht?
Karina: Iedere yogahouding is één grote oefening in mindfullness! Alles wat je doet of laat, al is het in je pink of je kleine teen, heeft invloed op je houding. Je daarvan bewust worden, en werken aan verbetering, maakt dat je nergens anders meer aan kunt denken. Zo wordt de houding een deur naar het hier en nu. Je traint op die manier je aandacht, je oplettendheid, in dit lichaam, op dit moment. De onrust in je hoofd kalmeert. Daarom noemt Mr. Iyengar yoga ook: meditatie in actie.
Marga: Hierop aansluitend noem ik Iyengar Yoga ook wel “bodyfullness”!
In een bepaalde yogahouding kun je wel eens een meditatief moment ervaren, maar we bieden geen aparte meditatielessen als zodanig.
We gebruiken bij voorkeur het “werkwoord” Zitten. Dat kan zijn aan het einde van een les, rechtop zittend, ogen open of gesloten, totaal aanwezig. Dat gaat dan iets makkelijker, omdat je lichaam dan weet hoe je goed moet zitten.
Waarin onderscheiden jullie je van andere yogaleraren?
Karina: Wij hebben ons echt gespecialiseerd in Iyengar Yoga. We hebben jarenlange ervaring en scholen regelmatig bij. We zijn verbonden met onze bron in India, zodat we niet alleen de techniek, maar ook achterliggende filosofie door kunnen geven.
Marga: We kunnen binnen de lessen maatwerk leveren. Iedereen kan meedoen op het eigen niveau. We hebben allebei veel ervaring in de aanpak van klachten en problemen. Maar ook wie meer uitdaging wil dan gemiddeld en grenzen wil verleggen komt bij ons aan zijn trekken.
Daarnaast geef ik al meer dan 25 jaar les aan zwangere vrouwen. Ik vind dit nog steeds heel interessant en fijn om te doen. Door de lange ervaring kan ik de zwangere vrouwen veel bieden. De lessen duren 2 uur. Er is tijd, rust om goed naar de zwangere vrouw te luisteren, maar ook om intensief en precies te oefenen. Nu mijn eigen kinderen volwassen zijn heb ik alle ruimte en energie om de zwangeren te begeleiden. Met name zij krijgen yoga op maat!
Yoga wordt, zoals ik het zie, nog steeds belangrijker in een tijd met veel zittend (computer)werk en medicalisering van de zwangerschap. Deze yoga is een effectieve tegenhanger. Veel vrouwen komen na de bevalling terug. De postpartumtijd is een heel belangrijke, vaak lastige fase voor de vrouw. De speciale postpartum houdingen die door Mr. Iyengar zijn ontwikkeld werken echt!
Karina: We houden de groepen klein en vragen commitment. Je kunt bij ons niet zomaar in- en uitvliegen. Dat vinden sommige mensen aanvankelijk lastig. Maar we merken dat het juist helpt om in principe op een vast tijdstip in de week te komen. Dan hoef je niet steeds opnieuw te besluiten of je al of niet naar de les gaat en wanneer. Het is als met tandenpoetsen en douchen: als je dat steeds vanuit je wilskracht zou moeten opbrengen, zou je het misschien regelmatig overslaan. Het vanzelfsprekende ritme maakt het makkelijker om trouw te komen. En dan ga je voelen hoe goed het je doet, en dat je het ook heel erg mist als je een keer niet kunt.
Als je wat je in de les hebt geleerd thuis herhaalt, haal je meer uit je wekelijkse les. Je leert hoe zelf te oefenen, en dan wordt de yoga echt iets van jezelf.
Hoe lang denken jullie er nog mee door te gaan?
Karina: Altijd! Het blijft me boeien en inspireren omdat ik nooit raak uitgeleerd. Steeds ontdek ik nieuwe, diepere lagen. Yoga heeft mijzelf al door heel wat moeilijke tijden geholpen. Het leven brengt van alles op ons pad waar we weinig of geen zeggenschap over hebben. Maar hoe we erop reageren, daarin helpt yoga. Het geeft je inzicht in waar je de regie zelf in handen kunt nemen, zodat je niet alleen maar speelbal of slachtoffer bent van wat er gebeurt.
Marga: Ik hoop nog zo lang mogelijk in goede gezondheid yoga te mogen beoefenen en door te geven. Mr. Iyengar zegt ook dat je meer yoga moet doen naarmate je ouder wordt. En tot nu toe klopt dat voor mij.Het houdt nooit op, je gaat via je lichaam naar binnen en die reis naar jezelf is oneindig.